تولید یک فکر جدید

  -ایجاد ارتباط بین پدیده هایی که قبلا با هم هیچ ارتباطی نداشته اند

- الهام،  بصیرت ناگهانی

-تلفیق بینش و تجربه کردن

- نگاهی متفاوت به پدیده ها ،نگاهی که نسبت به سایر افراد متفاوت باشد

خلاقیت هوش واستعداد نیست ،تقلید وحفظ کردن مطالب نیست. هر انسان زنده ای بالقوه خلاق است ممکن است، کودکان بسیاری باشند که از هوش بالایی بر خوردار بوده  ولی خلاق نباشند .

هیچ بعید نیست که افرادی با بهره ی هوشی  پایین، خلاق باشند . این گونه افراد هم اگر شرایط واعتماد به نفس لازم در آن ها به‌وجود آید می توانند خلاق باشند.

«خلاقیت» استعدادی همگانی است و محدود به افراد خاصی نمی شود، همه ی انسان ها با این    توانایی به دنیا می آیند و به وسیله ی آموزش واکتساب می توانند آن را پرورش دهند و تکنیک ها وفرایند های آن را بیاموزند.

 خلاقیت شامل دو عنصر است :

1-این که موهبتی الهی و همگانی است

2-شامل هر چیز نویی می شود که ارزشمند وکاربردی بوده و مبتنی بر یافته ها و  تجربه های قبلی باشد و از روش علمی پیروی کند .

خلاقیت، تنها شرط بقا برای جوامع وتمدن های امروزی است و برای هماهنگی و انطباق با دنیای نوین، استفاده از توان افراد خلاق ضروری است زیرا تنها چیزی که انسان را اشرف مخلوقات  ساخته، توان تفکر خلاق اوست و خلاقیت به منزله ی مرگ وحیات یک جامعه به شمار می رود وهر تمدنی که به سوالات نو پاسخ های کهنه بدهد زمان انحطاط آن فرا رسیده  است .

بنابر این برنامه ریزی امروز بر مبنای قوانین دوره‌های گذشته حرکت در مسیر بیراهه است.

 پس باید آینده و قوانین آن را شناخت و حال وآینده را بر اساس این قوانین طرح ریزی کرد.

 به طور کلی می توان گفت افراد خلاق انگیزه‌ی پیشترفت بالا ،کنجکاوی فراوان، علاقمندی مفرط به نظم وترتیب ، قدرت ابراز وجود و اعتماد به نفس بالا، شخصیت غیر متعارف و  کامروا ، پشتکار بالا-استقلال،طرز فکر انتقادی ،انگیزه ی زیاد ودانش وسیع‌،اشتیاق و احساس سر شار زیبا پسندی‌،علاقه‌ی کم به معا شرت و روابط اجتماعی و اشتیاق زیاد به مسائل اجتماعی و قدرت تا ثیر گذاری بر دیگران را داردند.

راهکارهای رشد وپرورش خلاقیت در  کودکان:

1-به کودکان مسئولیت بدهیم

2-اجازه داشته باشند همه جا راخوب بازبینی ووارسی نمایند

3- اجازه ی سوال کردن داشته باشند

4-لوازم ووسایل مختلف در اختیارآن‌ها قرار‌گیرد تا با بررسی آنها قدرت تخیل او افزایش یابد .

5-به آن‌ها فرصت فکر کردن ودر رویا فرو رفتن بدهیم .

6-ایشان را به بازی با کلمات تشویق کنیم .

7-در مورد کارهای هنری اش به‌خصوص نقاشی ارزیابی درست و منصفانه داشته باشیم .

8-از داستان، شعر، موسیقی و نقاشی برای پرورش فعالیت هایش استفاده کنیم.

9-همیشه به آن‌ها القا کنیم که به جای کلمه ی نمی توانم از کلمه ی می توانم استفاده کنند.

10-از کلمات زننده مانند زود باش،یا دست وپا چلفتی و غیره هرگز استفاده نکنیم

11-مسافرت ها ،اردوها ،بازدید ها،استفاده از وسایل دست سازو پازل وغیره را افزایش  دهیم (چون همه ی این موارد خلاقیت زاست و موجبات رشد وتعالی را فراهم می آورد)

عواملی که که باعث از بین رفتن خلاقیت می‌شوند:

1-ایجاد میدان رقابت

2-شرط گذاشتن نمره و تعیین جایزه در پایان هر فعالیت

3-استفاده ی مدام از جایزه و پاداش به‌خصوص اگر جایزه‌ی مادی باشد

4-ایجادمحیط غیر صمیمی

5-حرکت های خصمانه در بر خورد با فعالیت‌های آزادانه ی کودک

6- عدم توجه به نظرات کودکان

7-پاسخ مستقیم به سوالات کودکان

8-عدم آشنایی والدین و معلمان با مفهوم واقعی خلاقیت

9-انتقادهای مکرر از کار های کودک

10-به کودک لقب بزرگسال دادن

11-تاکید بر هوش وحافظه ی کودک

12-احترام نگذاشتن به خلوت کودک

13-بها ندادن به کارهای غیر معمول وی

14-ترس از بروز اشتباه (به‌خصوص در بین گروه 

15-تصور نادرست از خود (خود پنداری منفی)

16-سخت گیری‌های اطرافیان بخصوص پدر ومادر ومعلم ، با دستور واجبار برخورد کردن .

زنده نگه داشتن خلاقیت در خانه ومدرسه

عواملی همچون تکالیف زیاد، تا کید بر محفوظات ،اجرای برنامه های هماهنگ و انتظارداشتن از همه در یک سطح ،عدم توجه به تفاوت‌های فردی ،اعمال انظباط و مقررات شدید ،  تشویق به کسب نمرات بالا،ایجاد رقابت ناسالم برای ممتاز شدن ،بی توجهی به ویژگیهای کودکان خلاق، سبب می شود که به تدریج خلاقیت کودکان کاهش یابد ؛ لازم به ذکر است مدرسه وخانواده در شکوفایی خلاقیت ها وزمینه های بروز آن نقش مهمی دارند، چرا که سن ورود به مدرسه در ارتباط با خلاقیت های ذهنی سنی بسیار حساس وبحرانی در است .

یکی از ارکان موثر بر رشد خلاقیت یا عدم آن،محیط مدارس است. مدارسی که شرایط مطلوب و تعالیم نو را پیش روی دانش آموزان می گذارند می توانند  پایگاه خوبی برای پرورش و رشد خلاقیت باشند ؛ بر عکس مدارسی که در آن ها تعالیم دیکته می شود و قوانین خشک  و بی روح بر آن حاکم است ،اینگونه مدارسی خود، موانعی برای بروز خلاقیت ها هستند که در   جوامع کنونی و در قرن( 21) باز هم در کشور ما کم نیستند .

اگر اهمیت خلاقیت برای همه آحاد جامعه و بخصوص برای همه ی فرهنگیان ودانش آموزان روشن و شناخته می‌شد، در مدت زمان کوتاهی وضعیت اجتماعی ، اقتصادی ،علمی وفرهنگی جامعه تغییرات چشم گیری می یافت چرا که آموزش و پرورش محور توسعه ی پایدار هر جامعه است .